Seifman Piotr Stefan (1823–1903), weterynarz, dyrektor uczelni weterynaryjnych w Warszawie, Kazaniu i Lwowie. Ur. 1 III w Warszawie, był synem Tobiasza, nauczyciela, i Gitli z Dawidów; wg wszelkiego prawdopodobieństwa rodzice byli pochodzenia żydowskiego.

W l. 1844–8 S. studiował w Szkole Weterynaryjnej w Warszawie pod kierunkiem Edwarda Ostrowskiego i uzyskawszy dyplom pomocnika weterynaryjnego, objął posadę weterynarza w dobrach Wodzickich w Złotej pod Lublinem. Po odbyciu dodatkowych kursów przyrodniczych, fizyki, chemii i farmacji w warszawskiej Szkole Farmaceutycznej zdał egzamin cum eximia laude, otrzymał w r. 1852 tytuł weterynarza i objął posadę rządową – weterynarza kwarantannowego w Ciechanowcu. W r.n. na podstawie pracy O ospie owczej (W. 1855) Rada Lekarska Król. Pol. przyznała mu stopień magistra nauk weterynaryjnych. W l. 1853–7 pełnił funkcję asesora weterynaryjnego przy gubernialnym Urzędzie Lekarskim w Augustowie, następnie referenta weterynarii w Zarządzie Głównego Inspektora Służby Zdrowia Król. Pol. w Warszawie (1858). W l. 1858–9, jako stypendysta rządowy, zaznajomił się z działalnością szkół weterynaryjnych w krajach Europy Zachodniej i przedstawił ją potem w Sprawozdaniu z podróży naukowo-weterynaryjnej w 1858 i 1859 (W. 1860). W czerwcu 1859 został wykładowcą fizjologii, patologii ogólnej, anatomii patologicznej, terapii ogólnej, farmakologii z recepturą, weterynarii sądowej i policji weterynaryjnej w warszawskiej Szkole Weterynaryjnej, rok później – także jej wicedyrektorem. Po wygraniu konkursu objął ponadto od lutego 1862 wykłady epizootiologii i policji weterynaryjnej w Akademii Medyko-Chirurgicznej w Warszawie. Dn. 15 XII 1862 mianowano go profesorem weterynarii nowo powołanego Instytutu Politechnicznego i Rolniczo-Leśnego w Puławach. Przystąpił do organizacji zakładu i kliniki, ale wykładów nie rozpoczął z powodu wybuchu powstania styczniowego i zamknięcia uczelni. Po powrocie do Warszawy kontynuował od r. 1864 wykłady na utworzonym z Akademii Medyko-Chirurgicznej Wydz. Lekarskim Szkoły Głównej Warszawskiej. Równocześnie studiował tu medycynę w l. 1865–9 i uzyskał stopień lekarza, a po utworzeniu w jej miejsce rosyjskiego Cesarskiego Uniwersytetu w r. 1869 otrzymał w nim etat docenta.

W Szkole Weterynaryjnej w r. 1865 został S. p.o. dyrektorem, a następnie dyrektorem (1868). Wykładał tu szczegółową patologię i terapię, epizootiologię, policję weterynaryjną i weterynarię sądową oraz kierował kliniką chorób wewnętrznych. Pod jego kierownictwem Szkoła uzyskała wyższą rangę w hierarchii szkolnej, gdy przeszła w r. 1865 z gestii Głównego Inspektora Służby Zdrowia pod opiekę Komisji Oświecenia Publicznego. S. brał od r. 1866 udział w pracach komisji opracowującej nowy statut Szkoły umożliwiający jej dalszy rozwój, nie zdołał jednak doprowadzić jej do poziomu wyższej uczelni. Równocześnie pełnił ponownie funkcję referenta weterynaryjnego w Zarządzie Głównym Służby Zdrowia Król. Pol., aż do zniesienia tego urzędu we wrześniu 1867. W tym okresie uczestniczył też w II (Wiedeń 1865) i III (Zurych 1867) Międzynarodowym Kongresie Weterynaryjnym oraz konferencji naukowej poświęconej księgosuszowi w Wiedniu (1862). Pod koniec r. 1873 S. wyjechał do Kazania, aby na polecenie rosyjskiego Min. Oświaty zorganizować tu Instytut Weterynaryjny. Mimo obcego otoczenia, trudności ze zdobyciem pomieszczeń i doborem kadry, uruchomił go w sierpniu 1874, objął jego dyrekcję, zorganizował osiem katedr i jako profesor zwycz. wykładał chirurgię, akuszerię, terapię, diagnostykę fizyczną oraz kierował klinikami chirurgiczną i terapeutyczną. W r. 1877 został członkiem Komitetu Weterynaryjnego Min. Spraw Wewnętrznych w Petersburgu i rzeczywistym radcą stanu. Przygotował też rozprawę Trichiny i trichinnaja bolezń (trychinae et trichinosis) (Pet. 1877), na podstawie której uzyskał 15 VI 1879 stopień doktora medycyny na Wydz. Lekarskim Uniwersytetu w Warszawie. T.r. przeszedł na emeryturę w Kazaniu, zamieszkał w Warszawie i prowadził prywatną praktykę weterynaryjną i lekarską.

Dn. 15 IX 1881 z inicjatywy protomedyka Galicji Alfreda Biesiadeckiego S. przybył do Lwowa, aby zorganizować Szkołę Weterynaryjną, z równoczesnym objęciem funkcji jej dyrektora. Wykorzystując wcześniejsze doświadczenia, utworzył placówkę równorzędną z innymi tego typu w Europie i wytyczył plan jej dalszego rozwoju. Sam wykładał w l. 1881–94 patologię i terapię szczegółową chorób wewnętrznych, epizootiologię oraz prowadził klinikę chorób wewnętrznych, a do r. 1884 także chirurgię teoretyczną, naukę o operacjach, opatrunkach i narzędziach chirurgicznych z okulistyką oraz kierował kliniką chirurgiczną. W r. 1894 został spensjonowany i zamieszkał w Krakowie. Tu na prośbę władz uniwersyteckich poprowadził wakującą po śmierci Andrzeja Walentowicza katedrę weterynarii od listopada 1897 do czerwca 1898 z wykładami dla studentów medycyny z chorób stadnych i policji weterynaryjnej oraz dla słuchaczy Studium Rolniczego z weterynarii wraz z ćwiczeniami.

W działalności naukowej S-a najbardziej twórcze były okresy warszawski i lwowski; prowadził badania nad księgosuszem i ustalił wrażliwość owiec na tę chorobę (Nowe spostrzeżenia stwierdzające możność udzielania się księgosuszu owcom, „Pam. Tow. Lek. Warsz.” 1864 nr 3), nad pryszczycą (Zaraza pyska i racic u bydła rogatego, trzody chlewnej i innych zwierząt domowych, Lw. 1890) i gruźlicą (Wpływ perlicy u bydła rogatego na powstawanie i rozszerzanie się gruźlicy u ludzi, z wnioskami policyjno-sanitarnymi, „Wiad. Lek.” 1888 nr 1–4, i odb. Lw. 1888), a także nad nosacizną, wścieklizną i wąglikiem. Jego dwuczęściowa praca – Wykład o chorobach pomorkowych. Epizootiologia (W. 1874–81), traktująca o chorobach zaraźliwych, stadnych niezaraźliwych i pasożytniczych zwierząt domowych, była w Polsce pierwszą naukową z tego zakresu i mimo częściowej dezaktualizacji, spowodowanej długim cyklem wydawniczym, wiele lat jedynym polskim podręcznikiem w tej dziedzinie. W swoich publikacjach wprowadzał S. polską terminologię weterynaryjną, zwłaszcza w nomenklaturze pasożytów. Interesował się historią weterynarii i ogłosił m.in. prace: Wiadomość statystyczno-historyczna o szkole weterynarii w Warszawie pod koniec roku 1865/66 (W. 1866), Ob otkritii Kazanskago veterinarnago Instituta (Kazań 1874) i Dzieje założenia szkoły weterynarii we Lwowie („Przegl. Wet.” 1886 nr 5). Wspólnie z Cezarym Hallerem przełożył z języka niemieckiego dzieło Augusta Weckherlina „Hodowla zwierząt domowych gospodarskich” (W. 1862–3 I–II). Współpracował z „Tygodnikiem Lekarskim” i „Gazetą Lekarską” w Warszawie oraz „Wiadomościami Lekarskimi” i „Przeglądem Weterynarskim” (którego był w r. 1885 współzałożycielem) we Lwowie. Dzięki nowoczesnej wówczas metodyce i szerokiemu zakresowi (ok. 100 opublikowanych prac) był uczonym na skalę europejską, który wprowadził polską myśl weterynaryjną do nauki światowej.

S. był członkiem założycielem Galicyjskiego Tow. Weterynaryjnego i jego prezesem w r. 1891, członkiem korespondentem Tow. Rolniczego w Krakowie, a także członkiem Warszawskiego Tow. Lekarskiego, Kolegium Weterynaryjnego w Londynie, Tow. Weterynaryjnego w Wirtembergii i Société Centrale de Médecine Vétérinaire w Paryżu, ponadto członkiem honorowym Tow. Praktycznych Weterynarzy w Petersburgu oraz Instytutów Weterynaryjnych w Dorpacie i Charkowie. S. zmarł 23 I 1903 w Krakowie i został pochowany na cmentarzu Rakowickim (kw. Ł, grobowiec rodziny Witkowskich). Odznaczony był orderami II kl.: św. Anny i św. Stanisława.

Nazwisko S-a upamiętniono na poświęconej rektorom lwowskiej Akademii Medycyny Weterynaryjnej tablicy wmurowanej w siedzibie Wydz. Weterynaryjnego Akademii Rolniczej we Wrocławiu.

S. był żonaty z Emilią z Dzierżyńskich, miał syna Stanisława Jana oraz trzy córki, z których jedna zmarła w Kazaniu; poza tym brak bliższych danych o rodzinie.

Estreicher w. XIX; Konopka, Pol. bibliogr. lek. XIX w.; Enc. Org.; Biogr. Lexikon d. hervorr. Ärzte; Hist. Nauki Pol., III, IV; Kośmiński, Słown. lekarzów; Millak, Słown. lekarzy wet.; Słown. biologów; Staśkiewicz G., Mały słownik historii medycyny weterynaryjnej, L. 1981; Cyrankiewicz, Przewodnik po cmentarzach Krakowa (pod nazwiskiem Saifman); Grodziska-Ożóg K., Cmentarz Rakowicki w Krakowie (1803–1939), Kr. 1987; – XXV-lecie rolnictwa polskiego 1883–1907. Księga Jubileuszowa „Rolnika i Hodowcy”, W. 1908 cz. 2 s. 74- 5 (fot.); Gilmutdinowa O., Piotr Seifman pierwszy dyrektor Kazańskiego Instytutu Weterynaryjnego, „Kwart. Hist. Nauki i Techn.” 1994 nr 3–4 s. 39–46; Księga pamiątkowa SGGW, (1958) I; Mieses M., Z rodu żydowskiego. Zasłużone rodziny polskie krwi niegdyś żydowskiej, W. 1991; Millak K., Polacy w nauce i służbie weterynaryjnej u obcych, „Kwart. Hist. Nauki i Techn.” 1957 nr 2 s. 302–3, 324; tenże, Uczelnia weterynaryjna w Warszawie 1840–1965, W. 1965 (fot., częściowa bibliogr.); Ostrowska T., Polskie czasopiśmiennictwo lekarskie w XIX wieku (1800–1900), Wr. 1973; Perenc A., Historia lecznictwa zwierząt w Polsce, Wr. 1958 (fot., częściowa bibliogr.); Profesorowie Warszawskiej Szkoły Głównej, „Kłosy” T. 6: 1868 nr 131 s. 4–5 (portret litograficzny); Rakoczy R., Dzieje weterynarii w Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 1850–1899, Studia i Mater. z Dziej. Nauki Pol., S.B, W. 1984 z. 32 s. 25–7; Róziewicz J., Polsko-rosyjskie powiązania naukowe (1725–1918), Wr. 1984; Sto lat weterynarii w Puławach 1862–1962, Księga Pamiątkowa, Puławy 1962 (fot.); Zarys historii polskiej weterynarii z podstawami deontologii, W. 1990 (fot.); Życie naukowe w Polsce w drugiej połowie XIX i w XX wieku. Organizacje i instytucje, Wr. 1987; – Kalendarz Lekarski (wyd. „Gazeta Lekarska”) na rok 1: 1870 s. 114, 123–4, toż na r. 4: 1873 s. I, III, XV; Szematyzmy Król. Galicji z l. 1884–1900; Szkoła Gł. Warsz. Mater., II 84, 214–15 (fot.), 326, 429–32 (częściowa bibliogr.); – „Zesz. Nauk. Akad. Roln. we Wr.”, Nr 166, Weterynaria [Nr] 43, 1988 s. 15, 43–4, 71, 75, 179; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne z r. 1903: „Czas” nr 19, „Gaz. Roln.” nr 7 s. 117, „Przegl. Wet.” s. 77–8, 97 (fot.), 287–92, 325–39 (S. Królikowski, bibliogr., odb. Lw. 1903) i z r. 1904: „Pam. Tow. Lek. Warsz.” s. 408–9 (H. Hoyer); – Arch. UJ: sygn. WL II 157.

Stanisław Sroka